Kısırlık Tedavi Edilebilir mi?

Genellikle kısırlık kadın da hiç gebeliğin oluşmaması ya da daha önceden hamilelik oluşmasına rağmen başka bir gebeliğin oluşmaması şeklinde meydana gelmektedir. Tıp literatüründe kısırlık infertilite olarak da adlandırılmaktadır.

Kısırlık sebepleri nelerdir?

Kısırlıkta bir veya birden çok sebep olabilir. Az sayıda hastada ise hiçbir sebep bulunamaz. Kadında kısırlığın en başta gelen sebebi yumurtlama sorunlarıdır. Yani adet döngüsü yoktur, seyrektir veya düzensizdir. Şayet yumurtanın oluşması için gereken hormonlar doğuştan eksikse, ergenlik döneminden itibaren adet kanaması oluşmaz. Adet kanamasının düzensiz ve seyrek olmasına sebep olan diğer bir konu ise polikistik over sendromudur. Bu hastalığa sahip bireylerde yumurta sayısı fazladır. Bunlar erkeklik hormonu salgılar ve yumurta normal bir şekilde oluşamaz.

Hormon bozukluğu yüzünden sivilce oluşumu bu bireylerde sık görülür. Diğer bir sebep ise prolaktin hormonunun aşırı salgılanmasıdır. Bu, tedavi edilebilir bir durumdur. Şayet tüpler hasar görmüş ya da tıkalı ise döllenme olmaz ve hamilelik gerçekleşmez. Zira erkeğin spermleri ve kadının yumurtası birleşemez. Bu durumun sebeplerinin başında seksüel yolla bulaşan hastalıklar gelir. Rahim ağzında mukus salgılanır. Sperm hücresi bu mukus sayesinde ilerler. Bu salgı bozulursa ya da rahim ağzında yapısal bir hasar mevzu bahis ise kısırlık ortaya çıkabilir.

Ayrıca rahim iç bölgesini örten endometrium rahim dışında meydana gelirse endometriozis meydana gelir. Bu sağlık sorunu olan bireylerin yarısı bebek sahibi olabilmek için tedavi edilebilir. Kısırlık sebebiyle doktora başvuran kadınların bir kısmında endometriozis vardır.

Erkeklerde kısırlık sebepleri ise başlıca spermin üretimindeki bozukluklardan ve sperm kanallarındaki tıkanıklıklardan kaynaklanmaktadır. Sperm hücresi sayısı en az 20 milyon olduğu takdirde bu spermlerin yarıya yakını hareketli ise ancak hamilelik gerçekleşebilir. Hormon bozuklukları, bazı enfeksiyonlar ve ilaçlar sperm üretimini ve sayısını olumsuz etkileyebilir. Yumurtalıkların iltihaplanması, spermin salgısını sağlayan hormonların salgılanmasında bozukluk olması kısırlığa yol açabilir. Sperm hücresi üretiminin normal olması halinde de kısırlık olabilir. Şayet sperm üretilir; ama yumurtalıktan çıkmasında problem olursa yine kısırlık olabilir.

Kimi kısırlık vakalarında ise sebep bilinmemektedir. Bunlarda psikolojik etkenlerin rolü daha kanıtlanamamıştır.Stresin hamile kalmada etkili olduğu düşünülmektedir.

Peki, kadında ve erkekte farklı etkenlerin rol oynayarak ortaya çıkardığı üreme sağlığı sorunu olan “kısırlık tedavi edilebilir mi?”

Kısırlık tedavi edilebilir bir sağlık problemidir. Kısırlık tedavisi daha çok kısırlığın oluşumuna etki eden faktöre göre yapılmaktadır. Kısırlık sorununun oluşumuna etki eden neden ne ise kısırlık tedavisi de bu nedenin giderilip gebeliğin gerçekleşmesini sağlayabilmek adına yapılmaktadır.

1. Kısırlığın hiç bir sebebi bulunamadığı takdirde yani açıklanamayan infertilite veya kadında yumurtlama düzensizliği saptandığı durumda verilen tedavi yöntemi yumurtlama tedavisi bir diğer adıyla ovulasyon indüksiyonu) – yumurta takibidir. Kısırlık tedavisinde en çok uygulanan yöntemdir. Yumurtlama tedavisinde ağızdan alınan haplar (klomen tablet, serophene tablet, gonaphone gibi..) kullanılabilir veya cilt altına yapılan iğneler (halk arasında yumurtlama, yumurta büyütücü iğneler olarak geçmektedir) kullanılır. Yumurtlama tedavisi genellikle 3 veya 6 ay uygulanır, bu süre neticesinde gebelik gerçekleşemezse hastanın durumuna göre farklı tedaviler planlanır. Yumurtlama ve aşılama tedavisi verilebilmesi için kadının en az bir tüpünün açık olması gerekir, aksi halde gebelik gerçekleşmez. Her iki tüpü kapalı olan hastalara yumurtlama ve aşılama tedavisi verilemez, tüp bebek tedavisi tavsiye edilir.

2. Çikolata kisti (endometrioma) mevcutsa ya da rahim içerisinde septum (perde), myom, polip benzeri bir patoloji varsa bunlar kısırlık sorununa neden olabileceği için çözümlemek adına laparoskopi veya histeroskopi ile yapılan cerrahi tedavileri de bazen kısırlık tedavisinin bir parçası olarak gerekebilmektedir.

3. Her iki tüpü tıkalı olan kadınlarda, sperm sayısı çok düşük olan erkeklerde ve yumurtlama tedavileri ile gebelik elde edilemeyen çiftlerde tüp bebek tedavisi uygulanır.

Öncelikle kısırlık tedavisi esnasında şu genel prensipler dikkate alınmalıdır:

·  Kısırlık sebebi ve sebeplerinin tanısı konmalıdır.

·  Kısırlık faktörüne yönelik uygun tedavi seçilmelidir.

·  Tercih edilen tedavinin neticesini görmek için en az 3-6 ay boyunca devam edilmelidir.

·  Tedavi boyunca doktor, hasta, laboratuvar ilişkisinde güven ve uyum esas alınmalıdır.

·  Tedavinin tam çözüm sağlayamayacağı fakat doğurganlık kabiliyetini artırmaya yönelik olduğu çifte anlatılmalıdır.

·  Tedavi de eşlerin yaş etkeni tedavi uygulayabilme becerisi dikkate alınmalıdır.

·  Tedavi boyunca ilaç ve laboratuar takipleri bakımından ölçülü davranılarak lüzumsuz masraflardan kaçınılmalıdır.

·  Tüm bunlar tedavinin en başında eşlere ayrıntılı şekilde izah edilmelidir.